Magazyn Wiatr - portal żeglarzy i pasjonatów sportów wodnych

30 pytań o Chorwację. Poradnik „Wiatru”

  • Krzysztof Olejnik, Wiatr
  • piątek, 13 grudnia 2013

Poradnik dla żeglarzy
zmierzających nad Adriatyk

Za co lubimy Chorwację? Za słońce i piękne wybrzeże, za wspomnienia wakacji sprzed lat, za ponad 1200 wysp i wysepek oraz wodę przezroczystą na głębokość 50 metrów. Za spokojne morze bez dużych prądów i wysokich fal oraz za szlak żeglarski, który na każdym kroku zaprasza do mariny lub na kotwicowisko – na chorwackim Adriatyku czeka na nas ponad półtora tysiąca zatok i portów. Chorwacja to coś więcej niż Karaiby Europy. To także coś więcej niż piękne wybrzeże. Nie wiemy, czym sobie na to zasłużyli, ale ponoć Bóg dał Chorwatom ostatni skrawek ziemi, który chciał zostawić dla siebie.

Do tego żeglarskiego raju Polacy wyruszają od lat. Ale ponieważ debiutujących na chorwackich wodach wciąż przybywa, a na dodatek zmieniają się przepisy (od lipca Chorwacja jest członkiem Unii Europejskiej), przygotowaliśmy dla was poradnik, w którym odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania. Jeśli wpadną wam do głowy kolejne – będziemy wracać do tematu na stronie internetowej oraz na łamach magazynu „Wiatr”. Piszcie do nas na adres: redakcja@magazynwiatr.pl.

                                                                                                            * * *

Jakie muszę mieć uprawnienia, by samodzielnie wyczarterować jacht w Chorwacji?
Żeglarz prowadzący jacht musi mieć patent co najmniej sternika jachtowego oraz licencję radiooperatora. Osoby zarządzające chorwackimi flotami dość wysoko cenią umiejętności żeglarzy z polskimi patentami. Można też uzyskać chorwacki stopień Voditelj Brodice uprawniający do obsługi radia VHF oraz do prowadzenia w celach niezarobkowych, po chorwackich wodach terytorialnych, łodzi żaglowych i motorowych do 30 BT (większość łodzi czarterowych dostępnych bez skippera).

Kto może wziąć udział w szkoleniach na stopień Voditelj Brodice?
Kilkudniowe szkolenia przeznaczone są dla osób mających podstawowe umiejętności żeglarskie zdobyte na morzu lub na śródlądziu (nie trzeba mieć patentu, ale należy posiadać podstawowe umiejętności żeglarza jachtowego). Uczestnicy takich kursów, organizowanych także przez polskie agencje żeglarskie, uczą się między innymi manewrów portowych, stawania na kotwicy, obsługi urządzeń elektronicznych, posługiwania się mapami morskimi i locją, poznają też zasady przejmowania i oddawania jachtów.

Czy osoby ubiegające się o stopień Voditelj Brodice muszą mieć staż morski?
Nie, staż morski nie jest wymagany, ale niezbędne jest doświadczenie żeglarskie.

W jakim języku przeprowadzane są egzaminy?
Oficjalnymi językami są angielski, niemiecki i chorwacki (wystarcza bardzo podstawowa umiejętność komunikacji w dowolnym języku
). Egzaminy są wyłącznie teoretyczne. Przeprowadzają je komisje portowych kapitanatów. Osoby podchodzące do egzaminu powinny mieć przy sobie dwa zdjęcia oraz paszport lub dowód osobisty, a także kserokopię okazywanego dokumentu.

Czy turysta bez uprawnień żeglarskich może wyczarterować jacht?
Może. Należy wtedy wyczarterować łódź ze skipperem. Koszt wynajęcia zawodowego kapitana wynosi od 80 do 200 euro za dzień żeglugi (plus koszt wyżywienia skippera na jachcie).

Kto strzeże bezpieczeństwa żeglarzy w Chorwacji?
Chorwacki SAR to 48 statków ratowniczych i 38 łodzi policyjnych. W szczególnych wypadkach bezpieczeństwa na morzu mogą strzec samoloty i śmigłowce policyjne oraz wojskowe. Kontakt do SAR: kanał 16 VHF. Telefony w Chorwacji: 9155 lub 112 (bez prefiksu, bezpośrednio z telefonu komórkowego).

Na jakich kanałach VHF nadawana jest morska prognoza pogody?
Pula – 73, Rijeka – 69, Šibenik – 73, Split – 67, Dubrownik – 73.

W jakiej odległości od brzegu można żeglować?
Jachty mogą żeglować 150 metrów od brzegu, łodzie motorowe i mniejsze łodzie żaglowe – 50 metrów od brzegu
.

Czym zajmują się hostessy pracujące dla firm czarterowych?
Hostessa na pokładzie zajmuje się sprzątaniem i przygotowywaniem posiłków. Czasem może być również przewodnikiem podczas lądowych wycieczek oraz doradcą kulinarnym w tawernach i restauracjach. Koszt wynajęcia hostessy to około 150 euro na dobę.

Czy na jacht można zabrać małe dziecko?
Można. Dziecko powinno mieć własną kamizelkę ratunkową, można też poprosić armatora jednostki o kamizelkę w dziecięcym rozmiarze. Podczas zawierania umowy warto zwrócić się do firmy czarterowej z pytaniem o siatkę zabezpieczającą na relingi.

Czy na jachcie możemy doładować baterię telefonu komórkowego lub laptopa?
Tak, tyle że zwykle w marinie, gdy jednostka jest podłączona kablem elektrycznym do zasilania przy kei. Łodzie czarterowe posiadają instalację 12V. Niektóre mają konwerter przetwarzający napięcie, który umożliwia ładowanie telefonów i innych urządzeń podczas żeglugi.

Czy po chorwackich wodach można żeglować własnym jachtem pod inną niż chorwacka banderą Unii Europejskiej?
Oczywiście. Możemy na przykład żeglować jachtem zarejestrowanym w Polsce. Wymagane jest jednak, by łódź miała uregulowane sprawy podatkowe (opłacony podatek VAT). W pierwszym odwiedzonym porcie kapitan musi przedstawić dokumenty potwierdzające opłacenie podatku. Armatorzy wszystkich stacjonujących w Chorwacji jednostek z obcą banderą, którzy nie dopełnili jeszcze tego obowiązku, muszą uregulować sprawy podatkowe do 30 marca 2014 roku. Mogą zapłacić VAT w Chorwacji (25 proc.) lub w Polsce (23 proc.). Należność naliczana jest od rynkowej wartości jachtu. Właściciele jednostek, które wpłynęły na wody Chorwacji osiem lat przed przystąpieniem tego kraju do Unii Europejskiej, są zwolnieni z obowiązku zapłaty podatku VAT.

Czy można odwiedzić Chorwację jachtem zarejestrowanym poza Unią Europejską i poza Europą?
Można. Jacht pod taką banderą może każdorazowo wpłynąć do Chorwacji na 18 miesięcy.

Kto może żeglować na jachcie z obcą banderą po chorwackich wodach?
Od 1 lipca nie obowiązują wcześniejsze ograniczenia. Według rozporządzenia w sprawie wpłynięcia i pobytu zagranicznych jachtów oraz łodzi wykorzystywanych do celów sportowych i rekreacyjnych na wodach morskich oraz morzu terytorialnym Republiki Chorwacji, armator może zabierać w rejsy wszystkich członków rodziny oraz znajomych. Warunki są dwa: jednostka nie może być wykorzystywana do celów komercyjnych, a na pokładzie zawsze musi być armator jachtu lub kapitan posiadający notarialnie poświadczone pełnomocnictwo (umowę użyczenia jednostki). Takie pełnomocnictwo można sporządzić u notariusza w Chorwacji lub w Polsce. Musi być jednak przetłumaczone na język chorwacki przez uprawnionego tłumacza przysięgłego. Dodatkowo przed każdym rejsem kapitan sporządza listę załogi i w recepcji portu dokonuje meldunku uczestników podróży.

Jakie dokumenty muszą się znajdować na jachcie z obcą banderą?
Dowód opłacenia
navigation safety (opłata za użytkowanie akwenów bezpiecznej żeglugi i ochronę morza), dowód opłacenia taksy klimatycznej, świadectwo zdolności żeglugowej jachtu, licencja skippera, ubezpieczenie OC oraz świadectwo własności lub notarialnie poświadczone pełnomocnictwo użyczenia jednostki. Wszystkie dokumenty muszą być oryginalne, ale warto mieć na pokładzie kopie.

Ile armator wyda na navigation safety?
ŁODZIE

z silnikiem do 5 KW 140 HRK
do 2,5 m 140
HRK
2,5 m – 4 m 210
HRK
4 m – 5 m 280
HRK
5 m – 6 m 350
HRK
6 m – 7 m 525
HRK
7 m – 8 m 630
HRK
8 m – 9 m 735
HRK
9 m – 10 m 840
HRK
10 m – 11m 945
HRK
11 m – 12 m 1050
HRK

JACHTY
12 m – 15 m 1225
HRK
15 m – 20 m 1400
HRK
20 m – 30 m 1575
HRK
powyżej 30 m 1750
HRK

Czy jacht pod obcą banderą może być użyczany do czarterów?
Oczywiście. Wystarczy podpisać umowę z agencją działającą legalnie na chorwackim rynku, posiadającą koncesję i niezbędne uprawnienia oraz opłacającą w Chorwacji podatki. Za pośrednictwem takiej firmy jacht może być czarterowany przez cały rok.

Jakich kosztów nie obejmuje standardowa umowa czarterowa?
Cena za najem jachtu nie obejmuje kaucji oraz zużytego paliwa do jachtowego silnika. Ponadto dodatkowe opłaty żeglarze ponoszą wtedy, gdy zechcą wynająć skippera lub hostessę, silnik do pontonu (od 50 do 90 euro za tydzień), moduł internetowy (od 35 do 50 euro na tydzień) lub zabierają na pokład psa (70 euro). Obligatoryjną opłatą jest tzw. transit log.

Co to jest transit log?
Jest to opłata związana z przygotowaniem jednostki do rejsu. Zwykle pokrywa koszty pościeli, dwóch butli z gazem i sprzątania po zakończeniu czarteru. Zależnie od wielkości jachtu, za transit log zapłacimy od 90 do 200 euro.

Co to jest kaucja?
Przed wyruszeniem w rejs załoga wpłaca przedstawicielowi armatora kaucję (gotówką lub kartą kredytową). Zależnie od wielkości jachtu kaucja wynosi od 1000 do 2000 euro. A przy droższych jachtach – nawet do 5000 euro. Jeśli rejs przebiegł bez szkód, kaucja jest zwracana. Możemy też wykupić tzw. ubezpieczenie kaucji. Na przykład czarterując jacht o długości od 40 stóp, zapłacimy od 150 do 180 euro ubezpieczenia oraz kaucję zwrotną w wysokości do 500 euro.

Ile zapłacimy za paliwo do jachtu?
To zależy rodzaju silnika, masy łodzi, od sposobu żeglowania i korzystania z silnika. Przy ekonomicznych obrotach (od 2000 do 2500 obrotów na minutę) zużycie paliwa wynosi od 3 do 5 litrów na godzinę. Zwykle załogi jachtów czterokabinowych płacą za paliwo około 150 euro na tydzień.

Czy jachty czarterowe mają ubezpieczenie OC?
Wszystkie jachty czarterowe muszą mieć ubezpieczenie OC i AC, ale pośrednicy czarterowi zwykle zalecają wykupienie dodatkowej ochrony: OC skippera, ubezpieczenie skippera od następstw nieszczęśliwych wypadków czy ubezpieczenia od kosztów ochrony prawnej.

Czy ceny czarterów w Chorwacji wzrosły po wejściu tego kraju do Unii Europejskiej?
Nie. Od 1 lipca 2013 roku (data wejścia Chorwacji do UE) nie zaobserwowano zmian w cenach czarterów. W listopadzie wzrosła stawka podatku VAT (z 10 do 13 procent), więc ceny czarterów wzrosną o 3 procent.

Co oferują chorwackie mariny?
Chorwackie przystanie są bezpieczne, dobrze osłonięte i świetnie wyposażone. Opłata portowa obejmuje korzystanie z przyłączy prądu i wody oraz z toalet i pryszniców (bez ograniczeń). Cena postoju uzależniona jest od wielkości jachtu.

Ile kosztuje postój w porcie?
Oto przykładowe ceny dobowych postojów w marinach zrzeszonych w Adriatic Croatia International (ACI –
www.aci.hr). Podajemy je w chorwackiej walucie za postój jachtu o długości 11 metrów w szczycie sezonu oraz w niskim sezonie (w nawiasach): Piškera – 456 (372), Jezera – 502 (456), Palmižana – 555 (464), Korčula – 547 (456). 100 HRK to około 55 zł.

Czy ceny w chorwackich sklepach są wyższe niż w polskich?
Ceny w dużych supermarketach są porównywalne. Z pewnością nie opłaca się zabierać do Chorwacji takich produktów, jak woda, piwo, wino czy mleko. Po pierwsze, sporo ważą, po drugie, zabierają dużo miejsca w samochodzie lub autokarze. Kawa w tawernie kosztuje w Chorwacji 1 euro. Kawa z mlekiem: 1,5 euro. To przykład, że ceny niektórych produktów mogą być nad Adriatykiem niższe niż w Polsce.

Przed rejsem warto zrobić większe zakupy w marketach (na przykład w mieście Šibenik trzy duże sklepy niemal sąsiadują z sobą). Zakupiony towar można dowieźć do portu taksówką (10 euro za kurs). Później na wyspach można już jedynie uzupełniać zaopatrzenie o pieczywo, owoce i warzywa.

Jak żeglować oszczędnie?
Pływając wzdłuż chorwackiego wybrzeża, możemy się zatrzymać w wielu zatokach. Możemy też korzystać z boi cumowniczych znajdujących się w sąsiedztwie marin lub nawet wewnątrz portowych basenów. Najlepiej cumować do boi koncesjonowanych (są sprawdzone i bezpieczne). Spis takich boi znajduje w kapitanatach, postój przy nich kosztuje od 20 do 25 euro. Na przykład na znanej wyspie Vis są dwie zatoki: wschodnia (miasto Komiža) i północna (miasto Vis). W obu miejscach jest kilkadziesiąt boi cumowniczych. W pobliżu portu Šibenik, sporo boi czeka na żeglarzy przy wyspie Tijat. Znajdziemy je także z obu stron dwóch kolejnych wysp: Kakan i Kaprije. Załogi opłacają postój u osób z obsługi portu, które podpływają do burty jachtu. Opłata jest potwierdzana paragonem z kasy fiskalnej. Dzięki temu możemy być pewni, że nie jest pobierana bezprawnie (obsługa ma obowiązek wydania paragonu fiskalnego). W każdej chwili można dobić do brzegu pontonem i skorzystać ze wszystkich usług mariny oferowanych w ramach opłaty (toalety, prysznice). Można też na chwilę dobić łodzią do kei (jeśli jest wolne miejsce), by uzupełnić zbiorniki wody.

Czy w Chorwacji zapłacimy za postój na kotwicy?
W niektórych zatokach dzierżawionych od państwa wymagana jest opłata za postój na kotwicy. Mapę z takimi zatokami, zawierającą niezbędne informacje, znajdziecie między innymi w serwisie Anchorages in Croatia pod adresem:
www.wosamma.at/bojenfelder/map.php. Zajrzyjcie też na główną stronę serwisu: www.anchoragesincroatia.net.

Czy można cumować przy prywatnych nabrzeżach?
W wielu chorwackich zatokach znajdują się prywatne keje lub pomosty należące do właścicieli lokalnych restauracji. Zwykle postój w takim miejscu jest bezpłatny, wypada jednak odwiedzić właściciela i zamówić kolację. Osoby, które opiekują się tymi miejscami, często pomagają w cumowaniu, a jeśli restauracja znajduje się po drugiej stronie zatoki, przypływają po załogę własną łodzią.

Co warto sprawdzić na jachcie przed rejsem?
Sprawdzamy elementy z listy wyposażenia oraz instrukcje do wszystkich urządzeń. Kontrolujemy otwierane luki okienne (uszczelki, zawiasy, zamknięcia, moskitiery i zasłony przeciwsłoneczne). M
ocowania relingów oraz stalowe linki, a także zawiasy i zamknięcia w bakistach. Zerknijmy na pokład i burty, szukając rys i pęknięć. Zwróćmy też uwagę na wychodzące z pokładu przewody i złącza świateł nawigacyjnych oraz anten. Rozwińmy żagle, by sprawdzić działanie rollerów oraz stan żagli (szczególnie uważnie kontrolujmy rogi oraz liki). Ważne jest sprawdzenie olinowania stałego oraz ściągaczy i ich zabezpieczeń. Przetestujmy działanie odbiornika GPS, sprawdźmy mapy, locje i spis świateł.

Warto też skontrolować instalację wodną (wszystkie dostępne zawory). Zęza powinna być sucha i czysta, woda może znajdować się jedynie w studzience ssaka pompy zęzowej. Przy okazji przetestujmy działanie pompy zęzowej elektrycznej i ręcznej. Sprawdźmy działanie instalacji słodkiej wody, punkty elektryczne i akumulatory (powinny być w szczelnym kontenerze, zabezpieczone pasami, nie mogą się przemieszczać w czasie przechyłów, a styki nie mogą być zaśniedziałe, ani luźne). Skontrolujmy przeznaczenie i działanie każdego przycisku i wskaźnika na tablicy rozdzielczej, a także miejsca, gdzie znajdują się bezpieczniki do wszystkich urządzeń oraz główne wyłączniki akumulatorów. Szczelność podłączenia butli gazowej oraz drugi zawór pod kuchenką. Sprawdźmy też działanie palników, uchwyty przytrzymujące naczynia, blokadę drzwiczek piekarnika i blokadę całej kuchni w stałej pozycji.

W protokole przejmowania jachtu warto wpisać motogodziny oraz poziom paliwa odczytany ze wskaźnika. Pamiętajmy, by po każdym uruchomieniu silnika sprawdzić, czy woda z układu chłodzenia wydostaje się za burtę. Obsługę silnika obowiązkowo powinien zaprezentować przedstawiciel właściciela jachtu. Ważnym punktem jest sprawdzenie wyposażenia przeciwpożarowego.

Skontrolujmy układ sterowania, rumpel awaryjny, ster strumieniowy, działanie windy kotwicznej, odnajdźmy też drugą kotwicę. Sprawdźmy światła nawigacyjne oraz środki ratunkowe i sygnalizacyjne: przede wszystkim tratwę ze zwalniakiem hydrostatycznym, kamizelki ratunkowe i pasy asekuracyjne oraz środki pirotechniczne. Zapoznajmy się ze sposobem uruchamiania radiopławy EPIRB i sprawdźmy działanie rogu mgłowego.

ZDJĘCIA: Ivo Pervan, shutterstock.com, Michał Przybylski (4)

Tagi: .
Wiatr portal dla żeglarzy

Witamy na portalu Wiatr.pl

Zaloguj się i odkryj nowe możliwości