Czy na Mazurach będzie bezpieczniej?
W czerwcu służbę na Mazurach rozpocznie 17 latarni ostrzegawczych. W razie zbliżającego się niebezpieczeństwa będą emitować żółte światła. Sygnały mają być widoczne prawie z każdego miejsca na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich.
12 osób straciło życie, wiele jachtów zatonęło – taki był efekt „białego szkwału”, który zaskoczył żeglarzy w sierpniu 2007 roku. Prędkość wiatru dochodziła wtedy do 130 km/h. Wysokość fal przekraczała 2,5 m. Czy pogodę dało się przewidzieć? Na pewno. Wielu żeglarzy, widząc nadciągające chmury, spłynęło do brzegu. Niestety, nie wszyscy.
By zapobiec podobnym zdarzeniom, Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej rozpoczął trzy lata temu prace nad systemem, który ma informować wodniaków o niebezpiecznych zjawiskach meteo na Wielkich Jeziorach Mazurskich. Jak to będzie działać? Maszty widać prawie z każdego punktu na Mazurach. Jeśli światło się nie świeci, możemy żeglować bez obaw. Jeśli żółte światło zacznie emitować 40 błysków na minutę, oznacza to możliwość nadejścia niebezpiecznych zjawisk pogodowych. Przy bezpośrednim zagrożeniu częstotliwość błysków wzrasta do 90 na minutę. Taki komunikat informuje o zbliżającym się niebezpieczeństwie.
Latarnie na słońce i wiatr
Praca nad tym systemem była sporym wyzwaniem – mówi Dariusz Bogacz, rzecznik prasowy RZGW w Warszawie. – Najpierw zamówiliśmy ekspertyzę u naukowców z Politechniki Gdańskiej. To oni wymyślili koncepcję i wybrali punkty, w których stoją maszty.
Uprawniona osoba z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW) będzie wysyłać e-mail z ostrzeżeniem meteorologicznym do Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej. Oprogramowanie sterujące zinterpretuje treść wiadomości, a następnie wyśle informację zwrotną o przyjęciu komunikatu. Jednocześnie wiadomość tekstowa SMS zostanie rozesłana do odbiorców w RZGW w Warszawie i w mazurskim WOPR. W treści będą podstawowe informacje o nadchodzącym niebezpieczeństwie: typ zjawiska i stopień zagrożenia. Kolejny krok to włączenie latarni sygnalizacyjnych (za pomocą zaszyfrowanej wiadomości SMS). Cała procedura powinna zająć mniej niż minutę. Wyłączenie świateł nastąpi automatycznie po wygaśnięciu ważności komunikatu ostrzeżenia.
Konstruktorzy masztów obawiają się, że elementy latarni stojących w miejscach trudno dostępnych i rzadko odwiedzanych łatwo staną się łupem złodziei. Na początku rozpatrywano wykorzystanie zwykłych żarówek, ale pomysł został odrzucony z uwagi na krótką żywotność i słabe parametry światła. Sygnał emitowany z masztu ma być widoczny na odległość 8 km. W dzień i w nocy, niezależnie od warunków pogodowych. Dlatego zastanawiano się także nad użyciem lamp ksenonowych, jednak – aby je zasilać – trzeba by zbudować panel słoneczny o powierzchni 53 m kw. Ostatecznie wybrano lampy LED, zasilane energią słoneczną i wiatrową. W przyszłości na masztach będzie można zainstalować urządzenia emitujące dźwięk. Koszt przedsięwzięcia wyniósł ponad 5 mln zł. Pieniądze wyłożył Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Inwestycję realizuje firma My-Soft.
Rozsądek przede wszystkim
– Żeglarze na sygnały świetlne zapewne będą reagować. Po „białym szkwale” stali się ostrożniejsi. Z roku na rok jest mniej wywrotek łodzi. Ale trzeba pamiętać, że system masztów ostrzegawczych nikogo nie zwalnia z obowiązku obserwowania nieba i śledzenia prognoz pogody – mówi Karol Dylewski z Mazurskiego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. – Taki system może działać jako narzędzie pomocnicze, ale nic nie zastąpi dobrze przepracowanych wykładów z meteorologii i doświadczenia zebranego przez kilka sezonów – dodaje Marcin Pawłowski, instruktor żeglarstwa. Jarosław Sroka, szef mazurskich ratowników, podkreśla, że jak zawsze najważniejszy jest zdrowy rozsądek.
Maciej Miłosz
Miejsca, w których staną maszty
1. Jezioro Mamry, Skłodowo
2. Jezioro Mamry, rzeka Węgorapa
3. Jezioro Święcajty, Ogonki
4. miasto Ryn
5. Jezioro Roś, Łupki
6. Jezioro Mikołajskie, Mikołajki
7. Kępa Grajewska (wyspa) na jeziorze Niegocin
8. Jezioro Kisajno, przy wejściu do portu Almatur, Giżycko
9. „Wysoki Róg”, Kamionki
10. Jezioro Jagodne, wyspa
11. Jezioro Boczne, Bogaczewo
12. Śniardwy Północ
13. Jezioro Śniardwy, Nowe Guty
14. Jezioro Śniardwy, Niedźwiedzi Róg
15. Jezioro Bełdany
16. Kanał Jegliński, przy wejściu z jeziora Seksty
17. Kanał Tałcki, u ujścia do jeziora Tałty